Dzieje sportu

Z historii wojkowickiego sportu

W 1995 roku czołowa drużyna piłkarska naszego regionu - Klub Sportowy "Górnik" Wojkowice obchodził swe 70-lecie. Z tej okazji ukazała się kompetentna monografia wojkowickiego sportu opracowana przez zespół działaczy: Krystynę Dubiel, Wacława Filipczyka, Jana Kozieła, Stanisława K. Sadowskiego, Jerzego Zasadzienia, Krzysztofa Gajdkę i Aleksandra Pogodę. Nie ma więc powodów, aby sportowy rozdział szkiców monograficznych miasta Wojkowice, pisać od nowa. Ponieważ jednak w obecnym wydawnictwie monograficznym sportu wojkowickiego zabraknąć nie może, z cytowanego wyżej wydawnictwa wybraliśmy najbardziej istotne fragmenty.

Ze sportem młodzież wojkowską zapoznał Antoni Dworaczek, który przybył do tej miejscowości z oryginalną piłką futbolową. Poźniej, krąg zainteresowanych powiększył się o następne zespoły zgrupowane wokół braci Nalewczyńskich (byli oni jednocześnie współorganizatorami wojkowickiego harcerstwa - patrz odpowiedni rozdział). Natychmiast więc zaczęły dobierać się kilkuosobowe drużyny, które z czasem przybierały formy organizacyjne.

W roku 1923 utworzył się w Wojkowicach, w większości z młodych amatorów z tzw. Łęgu - Klub Sportowy "Huragan", który jednak dopiero w 1925 r. został uznany i zalegalizowany przez Polski Związek Piłki Nożnej. Założycielami drużyny byli: Eugeniusz Ciuk i Mieczysław Ciepliński, zaś z pomocą przyszli wówczas: Piotr Zarach, Bolesław Marcinkowski, Franciszek Sękala, Stefan Bielski i Edward Polak. Zaczęto organizować regularne mecze, zakupiono z własnych składek stroje. Zachowało się zdjęcie z tych lat i szczęśliwie zapamiętano nazwiska zawodników: Stanisława i Mieczysława Cieplińskich, Eugeniusza Ciuka, Ludwika Sztajera, Arkadiusza i Mikołaja Nalewczyńskich, Stefana Wojnowskiego, Lucjana Pajora, Tadeusza Gluzińskiego, Wiktora Adamczyka i Romana Psonkę a także działacza Bonawenturę Ociepkę. Wszyscy oni zasługują na miano pionierów wojkowskiego sportu.

Inicjatywę młodzieży z Łęgu podchwyciły i inne kręgi, i już wkrótce powstał Wojkowicki Klub Sportowy, a pożniej Mieczysław Magner utworzył drugi klub drugi zwany WKS II. Grały te sespoły w piłkę na ówczesnym boisku koło dawnej restauracji "Orbitalnej", ale w roku 1929 działacze obu tych klubów (Szwarc, Słania, Wnuk), połączyli swe wysiłki, i dzięki inicjatywie kierownictwa cementowni powstał Klub Sportowy "Saturn". Na jego czele stanął Stanisław Szwarc, który przybył do Wojkowic z Warszawy, by budować cementownię. Od roku 1930 KS "Saturn" rozpoczął regularne rozgrywki w zagłębiowskiej klasie C, awansując wkrótce do klasy B.

Po odejściu Stanisława Szwarca zaczęły się w klubie różnego rodzaju nieporozumienia i po okresie stagnacji, kiedy na czele klubu stanął inż. Sinkowski z kopalni "Jowisz", drużyna zdołała się zmobilizować i awansować do zagłębiowskiej klasy A. Również i z tego czasu zachowaly się stare fotografie, na których rozpoznajemy czołowycyh zawodników klubu: Cz. Targowskiego, T. i E. Trefonów, A. i W. Adamczyków, H. Misiaka, T. Kula-sika, J. Nowostawskiego, A. Zelera, J. Mazura, J. Ku-longowskiego, B. Marcinkowskiego, Kopla, Z. Kurka, F. Ula, W. Siudaka i M. Magnera. Wówczas to po raz pierwszy sportowcami wojkowskimi zainteresowała się kopalnia; ona to dała plac pod nowe boisko, po dawnym wysypisku galmanu, gdzie dziś znajduje się duma miasta - kompleks sportowy "Millenium".

Okupacja hitlerowska przerwała istnienie zorganizowanej drużyny, ale sport piłkarski uprawiano nadal; grano amatorsko i konspiracyjnie na Skrzynówku i na Łęgu, także w Dobieszowicacah, Rogoźniku, Strzyżowicach, Bobrownikach, Żychcicach i Kamycach. Do najlepszych zawodników tego okresu zaliczyć trzeba: Fabiana Cesarza, Antoniego Ula, Władysława Lisa, Jana Lenartowicza, Czesława Targowskiego, Mieczysława Magnera, Bogusława Majkę, Franciszka Rutkowskiego, Henryka Misiaka, Bronisława Wylężka, Tadeusza Trefona, Lucjana Łukasika, Marina Buczka, Jana Cieplińskiego, Floriana Pawełczyka, Jana Rutkowskiego, Mieczysława Mańczyka, Tadeusza Jopę, Zygmunta Barana, Juliana Żymirowa, Józefa Przybyłę, Zdzisława Dusia, Henryka Gawendę, Stefana Słanię, Stanisława Kaczmarzyka i in. Niestety wojna zabrała bezpowrotnie Edwarda Gajdzika, Zygmunta Kurka, Czesława Cieplińskiego, Władysława Siudaka i Bolesława Słanię.

Natychmiast po wojnie odżył ruch sportowy,. W turnieju kwalifikacyjnym, który rozgrywany był już w kwietniu 1945 (nie zakończyła się jeszcze wojna), nowo powstały Robotniczy Klub Sportowy "Jowisz" przegrał niestety z KS "Orzeł" Bobrowniki i zakwalifikowany został do klasy B. Starania o podniesienie poziomu wyczynu sportowego wojkowskiej młodzieży prowadziły także poprzez reorganizacje klubu. Efemerycznie działał RKS "Cyklon", którego jednak miejsce zajął pod koniec 1947 r. Związkowy Klub Sportowy "Budowlani-Jowisz" z prezesem Józefem Mazurem i wiceprezesem, Edwardem Reznerem, na czele.. W latach 1949-1950 wojkowicką piłkę reprezentował ZKS "Budowlani - Zagłębie", ale wreszcie w roku 1950 sytuację ustabilizował fakt, iż opiekę nad klubem przejęła kopalnia. Odtąd Klub Sportowy "Górnik": Wojkowice zaczął odważniej wchodzić na sportową arenę. Jeszcze przez parę lat, warunki społeczno-polityczne stały na przeszkodzie właściwej organizacji klubu, ale już od jesieni 1955 r., tzn. od chwili reaktywowania Zagłębiowskiego Okręgu Związku Piłki Nożnej, rozgrywki nabrały wreszcie uporządkowanego charakteru. W walce o miejsce w Zagłębiowskiej Lidze Okręgowej KS "Górnik" uległ jednak będzińskiej "Sarmacji" i musiał startować od klasy A. Jednak w 1958 r. gdy ugruntowane zostały podstawy prawne istnienia klubu, KS "Górnik" Wojkowice rozpoczął batalię o wyższe miejsce w hierarchii zagłębiowskiego sportu.

W batalii tej bardzo ważne miejsce zajmowali działacze, którzy - wespół z gospodarzami Wojkowic, i olbrzymiej pomocy miejscowej kopalni - zdecydowali się na budowę infrastruktury sportowej. Wokół budowy stadionu "Millenium" ześrodkowano wysiłek nie tylko władz, ale przede wszystkim społeczeństwa wojkowskiego; w wyniku czego powstał budowany w ostatnich latach 50-tych najpierw stadion piłkarski, wokół którego z czasem dobudowywano dalsze obiekty. Np. w 1962 r. w tymże kompleksie sportowym oddano do użytku basen pływacki

Uroczyste otwarcie Stadionu "Millenium" odbyło się 21 lipca 1960 r. Swą nazwę stadion otrzymał w drodze konkursu rozpisanego wśród mieszkańców Wojkowic; pierwszą bramkę na tym stadionie zdobył piłkarz z Gliwic Urbańczyk, zaś pierwszą bramkę dla wojkowiczan - Józef Gorywoda.

Stopniowo zdobywano coraz wyższe szczeble sportowe; kolejno awansowano do Ligi Zagłębiowskiej, potem do Ligi Międzywojewódzkiej, by w sezonie 1967/1968 awansować do II Ligi Państwowej. Ten historyczny awans wywalczyła drużyna w składzie: Kazimierz Kędzior, Wacław Filipczyk, Adam Markociński, Zbigniew Hatlapa, Stefan Sitek, Henryk Drewniok, Eugeniusz Bieda, Jerzy Szczupak, Stanisław Piotrowski, Józef Drewniok, Janusz Sitko, Zygfryd Pietruszka, Eugeniusz Dziedzic, Edward Ferdyn, Janusz Moźdżeń i Ginter Zabiegała, Sławomir Woźniczko, Miroslaw Pawłowski, Jerzy Kaczmarczyk, Janusz Kupczak, Gerard Kawalec, Erwin Sekwerda, Edward Rabsztyn i Zdzisław Żak. Kapitanem drużyny był Tadeusz Wach, a potem Eugeniusz Bieda, trenerem - Władysław Siech oraz Hubert Banisz, którzy stworzyli podstawy dobrego futbolu w klubie) a potem Joachim Szołtysek, kierownikiem drużyny - Aleksander Pogoda, a lekarzem klubowym - Stefan Surowiec, którego potem zastąpił na wiele lat Eugeniusz Panek.

W cytowanej monografii zapisano: "Niestety, wysiłek zawodników, trenerów i działaczy został zmarnowany. Sprawy konfliktowe w zarządzie i zakładzie pracy spowodowały wycofanie się z życia sportowego jednego z najlepszych działaczy w historii naszego Klubu, budowniczego stadionu "Millenium", długoletniego prezesa i duszę drużyny - inż. Jana Magnera. Poza tym poważne kontuzje Zygfryda Pietruszki i Janusza Sitki, oraz niedociągnięcia organizacyjne były przyczyną tego, że po rocznym pobycie w II Lidze Państwowej, zajęliśmy pechowe XIII miejsce w tabeli, mając na swoim koncie 27 punktów,. Do utrzymania się wśród najlepszych zabrakło nam jednego punktu".

KS "Górnik" Wojkowice walczył jednak nadal ze sportowym honorem, i mimo, iż przechodził różne koleje losy, dziś reprezentuje w zagłębiowskim sporcie wysoką pozycję, grając od 1994 roku w III Lidze Państwowej, i wespół z CKS Czeladź oraz AKS Niwka - będąc od kilku lat w trójce najlepszych zagłębiowskich drużyn piłkarskich.

Można pokusić się o stwierdzenie, iż w sezonie piłkarskim 1995/1996 piłkarze KS "Górnik" Wojkowice zostali nieoficjalnym mistrzem Zagłębia Dąbrowskiego w piłce nożnej, bowiem w tabeli III Ligi zajęli najlepsze miejsce z zagłębiowskich drużyn, zaś w sezonie 1996/1997 jakkolwiek drużynę wojkowicką wyprzedził w tabeli AKS Niwka, ale w bezpośrednich pojedynkach lepsi byli wojkowiczanie (zwycięstwo i remis), a więc utrzymali nieoficjalny tytuł mistrza Zagłębia.

W sezonie 1996/1997 drużyna "Górnika" Wojkowice zajęła 7 miejsce zdobywając w 34 meczach 48 pkt (13, zwycięstw, 9 remisów i 12 porażek), strzelając 38 bramek i tracąc 37. Strzelcami bramek w minionym sezonie byli: Maciej Zudin - 14, Robert Kobyliński - 8, Marek Jędrszczyk - 4, Piotr Pawełek i Sztandera - po 3, Łukasz Antczak - 2 oraz Sławomir Czapla, Krzysztof Głąbik, Lekstoń i Kuczera - po 1. Kapitanem drużyny jest Sławomir Czapla a trenerem Andrzej Płatek. Kierownikiem drużyny jest Bogdan Oliwa, kierownikiem sekcji piłki nożnej Mieczysław Błoński, lekarzem klubowym dr Rafał Szczygieł a masażystą Andrzej Dyszy.

Rezerwy "Górnika Wojkowice" w rozgrywkach sosnowieckiej A klasy zajęły II miejsce uzyskując w 28 meczach 59 pkt (bramki 96:38). W ostatnim sezonie dobrze spisali się też młodzi piłkarze KS "Górnik". Grając najczęściej w składzie: Ł. Molenda, P. Magner, A. Musialik, K. Michalski, J. Matusiak, S. Molenda, R. Saja, P. Smuga, Ł. Stępień, Ł. Syjut, K. Kraska, M. Jakubowski, M. Cembrzyński, P. Barański, K. Oliwa, S. Czerski, P. Krzan, W. Nowak, uzyskali 14 zwycięstw, 3 remisy oraz doznali 4 porażek. Wyniki te pozwoliły na zajęcie drugiego miejsca w podokręgu Sosnowiec, za trampkarzami sosnowieckiego "Zagłębia". Drużynę od trzech lat szkoli instruktor piłki nożnej Waldemar Matusiak. Większość zawodników wywodzi się ze SP nr 2. Przy Klubie w roku 1997 powołano także szkółkę piłkarską dla rocznika 1986 i młodszych chłopców.

Ale sport wojkowicki, u prapoczątków, którego stały zainteresowania piłką nożną, wyszedł wkrótce z ograniczeń piłkarskiej monokultury. Zaczęły powstawać nowe sekcje, które zgromadziły wiele utalentowanej miejscowej młodzieży.

Najwcześniej, bo już w 1945 roku, z inicjatywy działaczy Związku Walki Młodych w Wojkowicach starano się założyć sekcję bokserską. Pierwszy Krok Bokserki w Wojkowicach, organizowany w budynku Stanisława Polaka, na tzw. Giełdzie przy ul. Sobieskiego, przy współudziale Aleksandra Pogody zdawał się te aspiracje potwierdzać. Pierwsi bokserzy wojkowscy z tego okresu to: Hilary Szymoniak, Sambor, Jan Gilos, Ireneusz Krzemiński, Józef Sitko, Stanisław Sadowski i Mieczysław Ciuk. Niestety ich wysiłek nie przyniósł większego i trwałego sukcesu organizacyjnego.

Potem, w latach 1951 - 1958 aktywną działalność przejawiała sekcja motorowa założona przez inż. Mariana Wajgiela. Najlepszymi zawodnikami sekcji byli wówczas: Kazimierz Makoła, Zbigniew Szulc i Mieczysław Knapik. Odnieśli oni szereg sukcesów sportowych, ale sekcja z czasem rozpadła się.

W 1951 roku zawiązano sekcję gier sportowych, w skład, której wchodzili takie dyscypliny, jak: siatkówka, koszykówka, pływanie, gimnastyka, szachy i narciarstwo.

Sekcja gimnastyczna kierowana przez działaczy: Stefana Polaka, Apoloniusza Hatlapę i Władysława Chłądzyńskiego miała sporo indywidualnych sukcesów; do najzdolniejszej młodzieży gimnastycznej należeli wówczas: Urszula Ozimkowska, Henryka Halicka, Katarzyna Czapla i Paweł Głogowski.

Sekcję siatkówki Józef Gregorczyk zawiązał przede wszystkim z myślą o młodzieży górniczej, która przybyła na teren Wojkowic z innych obszarów i zamieszkiwała w miejscowym Domu Górnika. Okresowo dała ona swym wychowankom wiele sportowej satysfakcji. Sekcja pływacka, także miała za cel raczej usportowienie młodzieży wojkowickiej niż wyczyn sportowy. Kierownikami sekcji byli m.in. Zygmunt Baran i Hilary Szymoniak. Taki też cel przyświecał ówczesnej sekcji narciarskiej kierowanej przez Romana Koreckiego, Zbigniewa Żelichowskiego i Zdzisława Kamińskiego, oraz sekcji tenisa ziemnego. Przez wiele lat aktywnie pracowała sekcja szachowa, w której wiele czasu poświęcili: Wacław Olszówka, Leszek Borg i Czesław Stanecki.

W roku 1955 powstały w Żychcicach i Kamycach drużyny piłki ręcznej (męska i żeńska), których kierownikiem (a także czynnym zawodnikiem) był Jan Kozieł i wspomagający go Czesław Pawełczyk. Do wybijających się zawodników należeli: Marian i Józef Pawełczykowie, Zygmunt Zięba i Józef Waloszczyk. Z usportowionej rodziny Pawełczyków w drużynie żeńskiej występowały: Halina i Barbara. Poźniej - ze względu na różne trudności - drużyny te walczyły już jako sekcje KS "Górnik". Wielki sukces odnieśli wówczas młodzi chłopcy - uczniowie szkoły nr 2, którzy w Szkolnych Mistrzostwach Polski zdobyli 3 miejsce. Piłkarze ręczni "Górnika" przez wiele lat utrzymywali się w czołówce sportowej wojewodztwa (trener: Zbigniew Żelichowski). W latach 80-tych najlepszymi zawodnikami sekcji byli: Andrzej Grzesik, Marek Kosiński, Mateusz Łukasik i Jacek Welon. Organizacyjnie sekcję prowadzili: inż. Marek Herman, Zdzisław Góra, Tadeusz Dudek i Wiesław Nowak. Niestety w 1982 r. sekcja zawiesiła swą działalność.

W 1958 r. została założona sekcja kolarska, której kierownikiem został Aleksander Pogoda. Skupiła ona utalentowaną młodzież kolarską z Wojkowic, Grodźca, Rogoźnika, Będzina, Grodkowa i Sosnowca. W pierwszym okresie bezprzecznie najlepszym kolarzem sekcji był Tadeusz Kasperek, ale sukcesy odnosili także inni: Włodzimierz Wójcik, Apoloniusz Hatlapa, potem Korpak, Pierzchała, Tkacz, Bijak i inni. Sekcję po A. Pogodzie prowadzili: Marek Herman, Tadeusz Knapik i Stanisław Fiderek. Aktywnie działała ona jednak tylko do 1963 r.

Również w 1958 r. założona została sekcja tenisa stołowego. Pnąc się w hierarchii sportowej doszła ona do poziomu II Ligi Śląskiej i odnosila wiele sukcesów. Do najlepszych zawodników tej sekcji należeli: Grażyna Stojek, Marian i Zenon Doboszowie oraz Krzysztof Gajdka. Obecnie drużyną kierują: Kazimierz Flak, Stefan Pawełczyk i Zenon Dobosz.

W latach sześćdziesiątych, również w Wojkowicach młodzież zaczęła uprawiać lekkoatletykę. Niestety sekcja nie przetrwała do dnia dzisiejszego i jej działalność została zawieszona w połowie lat siedemdziesiątych. Na przestrzeni tych kilkunastu lat na bieżniach, rzutniach i skoczniach pojawiło się wielu utalentowanych zawodników, którzy odnosili indywidualne sukcesy. Należeli do nich: w sprintach: Czesław Paliński, Krystyna Ligęza, Stanisława Góra, Kazimierz Gajda i Zenon Świdziński, w biegach średnich: Zygmunt Witek, Włodzimierz Gazda, Marek Granica, Ryszard Wyderka i Wanda Liczban, w biegach długich - Oleksiak, w skokach: Adam Kazimierczak, Andrzej Ledwoch, Wanda Poniatowska, Roman Bacia i Andrzej Grzesik, w rzutach: Włodzimierz Nikodem, Tadeusz Binko, Zofia Musiał i Leszek Granica.

Najmłodszą sekcję stanowią karatecy, którzy rozpoczęli pracę roku 1985 pod wodzą Mieczysława Wawrzonkiewicza. W początkach działalności swą sportową postawą i licznymi sukcesami wybijał się Andrzej Miszkiewicz, a sekundowali mu dzielnie: Antoni Trojanowski, Tomasz Dobrowolski, Robert Bednarski, Robert Strumiński, Paweł Obora, Tadeusz Wójcik, Krzysztof Pigiel i Janusz Dobosz. W latach dziewięćdziesiątych sukcesy odnosili także: Piotr Dymarczyk, Jacek Lipiński, Jan Życiński, Ireneusz Kozieł, Tomasz Jamuła, Witold Stępień, Tomasz Jaroń, Tomasz Zygmunt, Paweł Wolski, Bartosz Imielski i Tomasz Byjos. Trenerami byli: Zbigniew Wojtkowiak, Tadeusz Wójcik i Jan Życiński. Sukcesy młodych karateków trwają.

Tradycje sportowe, w tym i sportowego wyczynu, są więc w Wojkowicach piękne i wielopłaszczyznowe, choć oczywiście największą sportową miłością tego miasta jest piłka nożna. W lutym 1997 roku, na statutowym Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym Klubu Sportowego "Górnik" w Wojkowicach, dokonano wyboru władz. Funkcję prezesa Klubu powierzono Andrzejowi Dudzie; wiceprezesami zostali: Wacław Czerkawski, Jerzy Podleżyński, Jerzy Jasik i Tadeusz Stafiej; skarbnikiem wybrano Wacława Filipczyka, a sekretarzem Jerzego Jasnowskiego. Funkcje kierowników sekcji powierzono: Mieczysławowi Błońskiemu - piłka nożna, Arkadiuszowi Wyparło - tenis stołowy oraz Janowi Życińskiemu - karate.

W marcu 2000 roku Zarząd Klubu podjął uchwałę o likwidacji KS „Górnik”, powołano natomiast nowy Miejski Klub Sportowy „Milenium” z nowym zarządem.

Rok 2005 przynosi kolejne zmiany zarządu na czele, którego staje Bogdan Oliwa. Najważniejszym zadaniem dla nowego Zarządu staje się przygotowanie do obchodów jubileuszu 80-lecia istnienia klubu w Wojkowicach. Główne uroczystości przypadły na dzień 24 maja 2005 r., z tej okazji wydano monografię „80 lat sportu w Wojkowicach 1925 - 2005”